به نام خداوند جان و خرد
با سلام و احترام به خوانندگان گرامى
گهگاه که اشتغال به گرفتاريهاى شغلى و امور اجرايى مجال اندکى را فراهم مى سازد، سعى مى کنم حسب ارتباط کارى به برخى سايتهاى اينترنتى مرتبط مراجعه نموده و برخى نکات کليدى را مرور کنم و از آنها بياموزم يا در جريان اهم مباحث آنها قرار گيرم. يکى از اين سايتها که تقريباً از آغازين روزهاى فعاليت کم و بيش مورد توجه بنده بوده سايت "استادان عليه تقلب" است. بهر ترتيب تصميم گرفتم بر اساس تجارب شخصى هر از چندى برخى مطالب را مرتبط با اين سايت به رشته تحرير در آورده و تحت عنوان "يادداشتهاى يک سردبير" با خوانندگان محترم در ميان بگذارم.
به جهت پيشگيرى از اطناب کلام در هر يادداشت و توجه دادن مخاطبان به کليت موضوع بهتر ديدم چند موضوع را در مقدمه حاضر تقديم نمايم. حدود ده سال پيش بود که با پشتيبانى پژوهشکده برق جهاد دانشگاهى و با همت و همکارى جمعى از استادان محترم و نام آشناى کشور در عرصه مهندسى برق و کامپيوتر سنگ بناى دو نشريه تخصصى با عناوين "نشريه مهندسى برق و مهندسى كامپيوتر ايران" و "Iranian Journal of Electrical and Computer Engineering" به ترتيب به زبانهاى فارسى و انگليسى گذارده شد و از اوان فعاليت اين نشريات اينجانب افتخار يافتم تا به عنوان سردبير در خدمت جامعه علمى کشور باشم. فراز و نشيبهاى اين دهه فعاليت تجارب ذيقيمتى را به دنبال داشته است، کافى است اشاره نمايم که در طى اين مدت بيش از 1100 مقاله فارسى يا انگليسى از حدود پنجاه کشور جهان مراحل داورى را گذرانده يا مى گذراند و با بيش از 1200 داور ايرانى و خارجى همکارى داشته ايم که اکثر آنها غير ايرانيان ساکن کشورهاى توسعه يافته از بعد علمى و صنعتى هستند. شايان ذکر است که جمع کثيرى از اين داوران از مبرزترين متخصصان ايران و جهان بشمار مى آيند. اين مهم که شايد مجال آن براى کمتر نشريه تخصصى ايرانى فراهم آمده باشد، تجربياتى را در مورد ارتکاب تقلب از سوى برخى افراد ايرانى و خارجى و سعى در پيشگيرى از آن در حوزه مقالات به دنبال داشته است که اميدوارم در ميان گذاردن آنها موجب کاهش اين ناهنجارى به ويژه در جامعه علمى کشور شود. پيش از اين نيز قصد داشتم اين تجارب را در منظر متخصصان ذيربط مطرح سازم اما طرح آن را در اغلب مجامع يا سايتهاى اينترنتى به مصلحت نديدم، زيرا گمان داشتم که در آن صورت گستره چنين تقلباتى بسيار بيشتر از آنچه هست نمود يابد و موجب بدگمانى به اصالت توليدات علمى کشور شود. حتى به دليل مشابه از طرح آن در سرمقالات نشريه هاى ياد شده نيز اجتناب ورزيدم. خوشبختانه سايت "استادان عليه تقلب" که به همت برخى استادان دلسوز فراهم آمده است فضايى تخصصى را پديد آورده است که بنده را از چنين دغدغه هايى از بابت طرح اين مباحث در اين محيط بى نياز ساخته است.
هر چند احتمال مى رود بيان اين تجربيات و توضيح درباره آنها بندرت مورد سوء استفاده در ارتکاب تقلب قرار گرفته و موجب پيچيده تر شدن تقلبها گردد، اما نگارنده اين نوشتار اعتقاد دارد که تاثير آن در اجتناب از تقلب و يا شناسايى به موقع آن در عرصه اخلاق حرفه اى مى تواند بسيار بيشتر باشد و به تنقيح فضاى علمى کشور از اين جهت کمک نمايد. نکته ديگر آن است که در طى يادداشتهاى آتى سعى خواهد شد در بيان هر تجربه از مواجهه با تقلب (طبعاً بدون اشاره به هويت افراد متخلف)، توضيحاتى نيز از شيوه هاى افزودن احتمال شناسايى آن مطرح گردد تا مورد استفاده ديگران نيز قرار گيرد. همچنين بنا بر اين خواهد بود که صرفاً مباحث در حوزه اخلاق حرفه اى طرح شود و از ورود به ساير حوزه هاى اجتماعى و ... پرهيز گردد تا حتى الامکان از در افتادن به ورطه عوام زدگى اجتناب شود.
از جمله موارد ديگرى که به اميد خدا در اين يادداشتها مورد اشاره قرار خواهد گرفت شيوه هاى برخورد ارشادى و يا تنبيهى با متخلفان در حوزه تقلب است، حداقل در حوزه نشريات علمى و تخصصي. البته به نظر مى رسد مقابله با اين ناهنجارى ها در جامعه علمى نيازمند آسيب شناسى عميق تر و اتخاذ ساز و کارهاى مناسب و شيوه هاى موثرتر قانونى از سوى مراجع رسمى ذيربط در کشور باشد، همچنين لازمه اين امر همفکرى و همکارى در اين زمينه و فراهم آوردن مجال لازم براى بحث و تبادل نظر مى باشد که از اين حيث تاسيس و فعاليت سايت "استادان عليه تقلب" يکى از اقدامات شايسته در اين حوزه است.
کلام آخر اين مقدمه آن است که به هيچ عنوان طرح مطالب در اين يادداشتها به مفهوم آن نيست که چنين تقلبهايى قبلاً توسط ديگران طرح نگرديده است و براى نخستين بار مورد بحث قرار مى گيرد. نگارنده نيک آگاه است که موارد چندى از اين تخلفات به کرات طرح شده اند و حتى دوستانى در همين سايت به آنها اشاره نموده اند. تاکيد بر موارد صرفاً به جهت آگاهى و يادآورى بيشتر با عنايت به تدوام چنين تخلفاتى در عرصه توسعه روزافزون علمى کشور در حوزه آموزش عالى به ويژه تحصيلات تکميلى و نيز افزايش توليدات علمى متخصصان ايرانى است که لزوم توجه بيش از پيش به حفظ سلامت لازم در اين عرصه را اهميت بخشيده است.
اميدوارم با دريافت و مطالعه نظرات خوانندگان محترم در مورد يادداشتهاى سردبير، در آينده مطالب مورد نظر را با غناى بيشترى که مفيد فايده اين عزيزان باشد تقديم دارم.
به اميد حق
با سلام و احترام به خوانندگان گرامى
گهگاه که اشتغال به گرفتاريهاى شغلى و امور اجرايى مجال اندکى را فراهم مى سازد، سعى مى کنم حسب ارتباط کارى به برخى سايتهاى اينترنتى مرتبط مراجعه نموده و برخى نکات کليدى را مرور کنم و از آنها بياموزم يا در جريان اهم مباحث آنها قرار گيرم. يکى از اين سايتها که تقريباً از آغازين روزهاى فعاليت کم و بيش مورد توجه بنده بوده سايت "استادان عليه تقلب" است. بهر ترتيب تصميم گرفتم بر اساس تجارب شخصى هر از چندى برخى مطالب را مرتبط با اين سايت به رشته تحرير در آورده و تحت عنوان "يادداشتهاى يک سردبير" با خوانندگان محترم در ميان بگذارم.
به جهت پيشگيرى از اطناب کلام در هر يادداشت و توجه دادن مخاطبان به کليت موضوع بهتر ديدم چند موضوع را در مقدمه حاضر تقديم نمايم. حدود ده سال پيش بود که با پشتيبانى پژوهشکده برق جهاد دانشگاهى و با همت و همکارى جمعى از استادان محترم و نام آشناى کشور در عرصه مهندسى برق و کامپيوتر سنگ بناى دو نشريه تخصصى با عناوين "نشريه مهندسى برق و مهندسى كامپيوتر ايران" و "Iranian Journal of Electrical and Computer Engineering" به ترتيب به زبانهاى فارسى و انگليسى گذارده شد و از اوان فعاليت اين نشريات اينجانب افتخار يافتم تا به عنوان سردبير در خدمت جامعه علمى کشور باشم. فراز و نشيبهاى اين دهه فعاليت تجارب ذيقيمتى را به دنبال داشته است، کافى است اشاره نمايم که در طى اين مدت بيش از 1100 مقاله فارسى يا انگليسى از حدود پنجاه کشور جهان مراحل داورى را گذرانده يا مى گذراند و با بيش از 1200 داور ايرانى و خارجى همکارى داشته ايم که اکثر آنها غير ايرانيان ساکن کشورهاى توسعه يافته از بعد علمى و صنعتى هستند. شايان ذکر است که جمع کثيرى از اين داوران از مبرزترين متخصصان ايران و جهان بشمار مى آيند. اين مهم که شايد مجال آن براى کمتر نشريه تخصصى ايرانى فراهم آمده باشد، تجربياتى را در مورد ارتکاب تقلب از سوى برخى افراد ايرانى و خارجى و سعى در پيشگيرى از آن در حوزه مقالات به دنبال داشته است که اميدوارم در ميان گذاردن آنها موجب کاهش اين ناهنجارى به ويژه در جامعه علمى کشور شود. پيش از اين نيز قصد داشتم اين تجارب را در منظر متخصصان ذيربط مطرح سازم اما طرح آن را در اغلب مجامع يا سايتهاى اينترنتى به مصلحت نديدم، زيرا گمان داشتم که در آن صورت گستره چنين تقلباتى بسيار بيشتر از آنچه هست نمود يابد و موجب بدگمانى به اصالت توليدات علمى کشور شود. حتى به دليل مشابه از طرح آن در سرمقالات نشريه هاى ياد شده نيز اجتناب ورزيدم. خوشبختانه سايت "استادان عليه تقلب" که به همت برخى استادان دلسوز فراهم آمده است فضايى تخصصى را پديد آورده است که بنده را از چنين دغدغه هايى از بابت طرح اين مباحث در اين محيط بى نياز ساخته است.
هر چند احتمال مى رود بيان اين تجربيات و توضيح درباره آنها بندرت مورد سوء استفاده در ارتکاب تقلب قرار گرفته و موجب پيچيده تر شدن تقلبها گردد، اما نگارنده اين نوشتار اعتقاد دارد که تاثير آن در اجتناب از تقلب و يا شناسايى به موقع آن در عرصه اخلاق حرفه اى مى تواند بسيار بيشتر باشد و به تنقيح فضاى علمى کشور از اين جهت کمک نمايد. نکته ديگر آن است که در طى يادداشتهاى آتى سعى خواهد شد در بيان هر تجربه از مواجهه با تقلب (طبعاً بدون اشاره به هويت افراد متخلف)، توضيحاتى نيز از شيوه هاى افزودن احتمال شناسايى آن مطرح گردد تا مورد استفاده ديگران نيز قرار گيرد. همچنين بنا بر اين خواهد بود که صرفاً مباحث در حوزه اخلاق حرفه اى طرح شود و از ورود به ساير حوزه هاى اجتماعى و ... پرهيز گردد تا حتى الامکان از در افتادن به ورطه عوام زدگى اجتناب شود.
از جمله موارد ديگرى که به اميد خدا در اين يادداشتها مورد اشاره قرار خواهد گرفت شيوه هاى برخورد ارشادى و يا تنبيهى با متخلفان در حوزه تقلب است، حداقل در حوزه نشريات علمى و تخصصي. البته به نظر مى رسد مقابله با اين ناهنجارى ها در جامعه علمى نيازمند آسيب شناسى عميق تر و اتخاذ ساز و کارهاى مناسب و شيوه هاى موثرتر قانونى از سوى مراجع رسمى ذيربط در کشور باشد، همچنين لازمه اين امر همفکرى و همکارى در اين زمينه و فراهم آوردن مجال لازم براى بحث و تبادل نظر مى باشد که از اين حيث تاسيس و فعاليت سايت "استادان عليه تقلب" يکى از اقدامات شايسته در اين حوزه است.
کلام آخر اين مقدمه آن است که به هيچ عنوان طرح مطالب در اين يادداشتها به مفهوم آن نيست که چنين تقلبهايى قبلاً توسط ديگران طرح نگرديده است و براى نخستين بار مورد بحث قرار مى گيرد. نگارنده نيک آگاه است که موارد چندى از اين تخلفات به کرات طرح شده اند و حتى دوستانى در همين سايت به آنها اشاره نموده اند. تاکيد بر موارد صرفاً به جهت آگاهى و يادآورى بيشتر با عنايت به تدوام چنين تخلفاتى در عرصه توسعه روزافزون علمى کشور در حوزه آموزش عالى به ويژه تحصيلات تکميلى و نيز افزايش توليدات علمى متخصصان ايرانى است که لزوم توجه بيش از پيش به حفظ سلامت لازم در اين عرصه را اهميت بخشيده است.
اميدوارم با دريافت و مطالعه نظرات خوانندگان محترم در مورد يادداشتهاى سردبير، در آينده مطالب مورد نظر را با غناى بيشترى که مفيد فايده اين عزيزان باشد تقديم دارم.
به اميد حق
