همه می‌دانیم که یکی از مشکلات آیین‌نامه‌ی فعلی و جدید ارتقا یا بهتر بگوییم نحوه‌ی اجرای آن‌ها، اولویت دادن و ترغیب «تعداد» مقالات و کم توجهی به «کیفیت» آن‌هاست. اما مشکلی دیگر در ارتقا به مرتبه‌ی دانشیاری و استادتمامی بی‌توجهی به این مهم است که متقاضی در چه زمینه‌ای از رشته‌ی خود متقاضی ارتقا است. این امر موجب شده است که برخی در هر زمینه‌ای دانشچوی ارشد و دکتری بپذیرند و از محصول کار آنان و مقالات چاپ شده بهره‌مند شده و بعضاً از این‌طریق به مرتبه‌ی بالاتر ارتقا یابند، بدون آن‌که متناسب با سطح دانشیاری یا استادی در زمینه‌ی خاصی تخصص کافی داشته باشند.
به نظر بنده فردی مستحق دانشیاری یا استادی است که در یک یا چند زمینه‌ی محدود و کاملاً مرتبط با هم صاحب ایده‌ی نو باشد و آن‌را در مقالات تخصصی فقط در آن زمینه‌ها (و در مجلات تخصصی مربوطه) به اثبات رسانده باشد. منظورم از «زمینه» هم دست‌کم «زیرزیررشته» است. مثلاً اگر مهندسی یا علم کامپیوتر را یک رشته بگیریم و شاخه‌ی نظری آن‌را یک زیررشته، فرد متقاضی باید توانایی خود را در یک یا چند زمینه‌ی شاخه‌ی نظری (مثلاً در زمینه‌ی الگوریتم‌های تقریبی+تصادفی+..) به اثبات رساند. به‌عبارت دیگر یک فرد نمی‌تواند مدعی دانشیاری یا استادتمامی در زمینه‌ی وسیع «علم کامپیوتر» یا حتی «شاخه‌ی نظری» آن باشد و با چاپ مقالاتی در خیلی از زمینه‌های متفاوت این رشته مدعی کسب این رتبه گردد. در مورد رشته‌ی کامپیوتر، انجمن معتبر ای‌سی‌ام زمینه‌های مختلف آن‌را دسته‌بندی کرده است که می‌توانید در این‌جا ببینید. این مثال را می‌توان به رشته‌های دیگر هم تعمیم داد.
اگر این نکته‌ی مهم را بپذیریم، در ارزشیابی یک تقاضای ارتقا، تنها مقالات زمینه‌ای که فرد مدعی دانشیاری یا استادتمامی در آن است مورد بررسی قرار می‌گیرند. این یکی از شاخص‌های «نقش کلیدی» یا leading role است که خوشبختانه آیین‌نامه‌ی جدید ارتقای وزارت علوم به آن تاکید دارد. در این صورت هجوم گسترده برای چاپ مقاله‌های متنوع در مجلات عمومی و نامعتبر که شاهد آن هستیم کمی تعدیل می‌شود.
اگر کمیته‌های ممیزه‌ی دانشگاه‌های خوب پیش‌گام در اعمال این نکته‌ی مهم شوند، کم‌تر شاهد «دانشیاران و استادان بادکنکی» خواهیم بود که از حمع جبری امتیازهای حاصل از کارها و مقالات دانش جویان مختلف خود و در زمینه‌های کاملاً متفاوت به این رتبه رسیده‌اند، بدون آن‌که در یک زمینه‌ی خاص تخصص کافی داشته و شناخته شده باشند.
چنان‌چه می‌دانیم در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر خارج فردی می‌تواند دانشیار یا استاد تمام شود که در آن زمینه‌ی خاص خود را به جامعه‌ی دانشگاهی آن شاخه‌ی علمی اثبات کرده باشد، و این با سوال از تعدادی از افراد معتبر و شناخته شده در آن موضوع احراز می‌شود. آن‌چه پیش‌نهاد شد گامی به سوی اجرای این هدف عالی است.
