دکتر جابری‌پور به مورد خوبی برای بحث اشاره کرد.
هر سال چندین هزار توصیه‌نامه از ایران نوشته می‌شود و ما شاهد معدود دانش‌جویانی هستیم که از اهمال اساتید سوء استفاده می‌کنند و کارهای خلاف زیر را انجام می‌دهند. شاید خودشان هم ندانند که کار خطاست اما ما با عدم توجه کاری می‌کنیم که انگیزه‌ی انحام آن‌را پیدا کنند:
۱- گرفتن یک توصیه نامه‌ی اضافی از هر استاد برای یک دانشگاه که دانش‌جو قصد ارسال درخواست به آن‌جا را ندارد. باز کردن آن و اگر خوب بود ارسال توصیهنامههای آن استاد به بقیه‌ی دانشگاه‌ها. متاسفانه با نیت خیر یک سی‌دی از سوی یکی از دانش‌جویان خوب ما بین دانش‌جویان پخش شده تا بچه‌ها را از ابعاد ادامه تحصیل و راه‌وچاه آن مطلع کند. در آن‌جا این «کلک» را هم به بچه‌ها یاد داده است. استاد هم بی‌خبر از همه جا با صرف وقت توصیه‌نامه‌ای را تهیه می‌کند که ممکن است سر از سطل آشغال در بیاورد. راه‌حل: فقط توصیهنامههای آنلاین را قبول کنید (هر چند وقت‌گیر است) یا خودتان آن‌ها را پست کنید. به دست دانش‌جو توصیه‌نامه ندهید.
۲- متاسفانه برخی به‌علت کم‌بود وقت می‌دهند خود دانش‌جو توصیه‌نامه‌ها را پر کند و برای امضا به استاد تحویل دهد. این دیگر آخر تنبلی است و آموزش خیلی بدی است به دانش‌جو. راه‌حل هم معلوم.
۳- برخی توصیهنامههای «تیپ» دارند و فقط اسم و شاید کمی محتوی را عوض کنند. اینم اعتبار اساتید ما را نزد دانشگاه‌های خارج زیر سوال می‌برد. دانش‌جو هم باید بداند که دانشگاه‌ها توصیه‌های تیپ را تشخیص می‌دهند و آن‌ها نادیده میگیرند.
۴- جعل امضای استاد و ارسال توصیه‌نامه به نام او. این فقط اگر دانشگاه‌ها متن را برای استاد بفرستند قابل چک کردن است و اکثرا این کار را نمیکنند. راه‌حل: توصیه‌نامه‌ی آنلاین.
۵- من شنیدم که بین بچه‌های دانشکده‌ی ما کپی تعدادی از توصیهنامههای قبلی برخی از اساتید توزیع شده، تا اگر استادی برای یک دانش‌جو بد نوشته است دیگر دانش‌جویان سراغ آن استاد نروند (و این اتفاق یک سال افتاد!). می‌دانید که خود دانش‌جو بعدا در خارج می‌تواند کپی توصیه‌نامه را از دانشگاه مربوطه بگیرد، مگر آن‌که این امتیاز خود را waive کرده باشد. اگر اساتید در فرم توصیه‌نامه دقت کنند که این اختیار از داوطلب سلب شود، چنین امکانی بعدا نخواهد داشت.
دانش‌جو باید بداند که پذیرش او در هر مرحله‌ای قابل لغو است، اگر تقلبی از اواثبات شود یا استاد به دانشگاه اطلاع دهد که توصیه‌نامه‌ی او مخدوش است.
خوبست دیگران این لیست را تکمیل کنند.
ضمنا توجه شما را به یک نمونه از تبعات دست‌کاری در توصیه‌نامه جلب می کنم .
