مقالات درسی

در مطالب قبلی و توضیحات اضافه شده به آنها به چند مورد برخورد کردم به ترتیب زیر

• موضوع دانشجو سالاری به دلیل گرفتاری استادان و مسائل دیگر
• موضوع ارائه درس سمینار برای دانشجویان کارشناسی ارشد و درس ارائه مطالب علمی و فنی در سطح کارشناسی برای دانشجویان کامپیوتر

متاسفانه، موضوع اخلاقیات در انتشار مقاله، تهیه پایان نامه، پژوهش و سایر امور مرتبط با دانشگاه (تدریس به طور خاص)، به سرعت در حال فراموشی است. از سوی دیگر، برخی از همکاران، به دلایل مختلف، دست به اقداماتی می زنند که منجر به تولید ناگهانی چندین مقاله توسط دانشجویان می شود. به عنوان مثال: "اگر برای تحقیق این درس یک مقاله بدهید، فلان مقدار نمره به شما اضافه می کنم" و حتی "اگر دانشجوی دکتری هستید که حتما باید مقاله بدهید". در این رابطه چند نکته باید مطرح شود

• انجام یک پژوهش و نوشتن یک مقاله در رشته های فنی و مهندسی و علوم، به طور خاص رشته های مهندسی برق و کامپیوتر که با آنها آشنائی دارم، کاری بسیار وقت گیر است.
• با توجه به نمره گرائی در بین دانشجویان، به ویژه اگر میزان نمره قابل توجه باشد، اکثر دانشجویان تمایل شدیدی پیدا می کنند که برای درس مورد نظر مقاله ای تهیه نمایند
• در پایان ترم، تعداد قابل توجهی مقاله تهیه می شود و در اختیار استاد قرار می گیرد تا آنها را به یک کنفرانس ارسال نماید.

این سئوال پیش می آید که استاد، چقدر می تواند برای مطالعه و ارزیابی صحت مطالب مندرج در مقاله، تازگی مطالب، کپی نبودن مطالب و نیز تصحیح نگارش مقاله وقت بگذارد؟ توجه کنید که ما در رابطه با استادانی صحبت می کنیم که عموما 2 یا 3 درس در مقطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی ارائه می کنند و به طور همزمان قرار است چندین دانشجوی تحصیلات تکمیلی را نیز مدیریت و راهنمائی کنند و بعضاً، در گیر انجام پروژه های خارج دانشگاه، امور اجرائی دانشگاه و ... نیز هستند. به همه این موارد امور زندگی فردی و خانوادگی استاد را نیز اضافه کنید.

البته صحیح نیست که همه را به یک دید نگاه کرد و یک حکم کلی برای همه داد. هستند دانشجویان بسیار باهوش و کوشا که می توانند در همین بازه زمانی نیز یک مقاله خوب پژوهشی را آماده نمایند و هستند استادانی که با دقت و حوصله تک تک مقالات را بررسی می نمایند. اما، برای من واضح است که تعداد این دانشجویان و استادان زیاد نیست.

در این شرایط، احتمال این که تعداد زیادی مقاله "تولید" شود انواع مختلف تقلب در آنها استفاده شده باشد زیاد است. طبیعی است که بخش قابل توجهی از این مقالات به کنفرانس های داخل (ویا کنفرانس های سطح پائین خارج از ایران) ارسال می گردد. دور از انتظار نیست اگر تعدادی از این مقالات "تولید شده" منتشر هم بشوند.

در این مثال، استاد به دلیل افزایش امتیازات پژوهشی خود، خواسته یا ناخواسته فرایند تولید مقالات تقلبی را تسریع کرده است. فراموش نکنیم که بسیاری از دانشجویان، درک درستی از یک مقاله علمی-پژوهشی ندارند. به ویژه دانشجویانی که تازه وارد دوره کارشناسی ارشد شده اند. این دسته از دانشجویان، هنوز، آن طور که باید و شاید، به مطالعه مقالاتی پژوهشی نپرداخته اند و کسی هم برای آنها در این رابطه به نحو شایسته صحبت نکرده است. دیدگاه بسیاری از این دانشجویان از یک مقاله، در حد مجلات بازاری است که روی دکه های روزنامه فروشی فروخته می شود. به این ترتیب، دانشجو، نا آشنا با مفهوم مقالات پژوهشی، فکر می کند دارد یک تکلیف درسی را انجام می دهد و غافل است از ماندگاری اثر و مسئولیت اخلاقی و ... شاید بد نباشد تا استادان عزیز در این رابطه دقت بیشتری داشته باشند